مطالعه شاخص های تنوع و غنای گونه ای آفات صنوبر در استان آذربایجان غربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

2 استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

3 دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

آفات یکی از مهم­ترین عوامل خسارت ­زا در کشت و توسعه صنوبر می ­باشند. این درختان در اثر خسارت حشرات زیان­ آور به شدت دچار کاهش محصول چوب از نظر کمی و کیفی شده و متحمل خساراتی شدید می­ شوند. این پژوهش در راستای جمع ­آوری و شناسایی آفات مهم صنوبر در سه نهالستان واقع در ارومیه، سلماس و خوی و تغییرات جمعیتی آنها بوده که با نمونه ­برداری­ از آفات صنوبر توسط روش ­هایی نظیر تله نوری، تور حشره ­گیری و شکار مستقیم انجام شد. در هر نهالستان تعداد 30 درخت مورد نمونه ­برداری و بررسی قرار گرفت و غنای گونه ­ای آفات صنوبر به روش ریرفکشن و تنوع گونه ­ای آنها نیز با استفاده از شاخص­ های تنوع شانن و سیمسون محاسبه شد. آفات مهم شناسایی ­شده در این پژوهش عبارتند از: پروانه گالزای صنوبر (.Paranthrene tabaniformis Rott)، شته صنوبر (.Chaitophorus populi L)، پروانه دم ­چنگالی (.Cerura vinula L)، پروانه برگخوار (.Amorpha populi L)، شته گال مارپیچی دمبرگ (.Pemphigus spirothecae Pass)، سوسک چوبخوار صنوبر (.Melanophila picta Pall)، سنک بید و صنوبر (Monosteria unicostata Muls. & Rey)، شته آبله ­ای صنوبر (Phloemyzus passerini Sign.)، سوسک برگخوار صنوبر (Melasoma populi L.)، سوسک ریشه ­خوار صنوبر (.Capnodis miliaris Klug) و پروانه مینوز صنوبر (.Lithocolletis populifoliella T). بیشترین تعداد آفت صنوبر (تعداد 11 گونه) در ارومیه مشاهده شد. میزان شاخص­ های تنوع و یکنواختی محاسبه­ شده نیز در هر سه منطقه از اختلاف معنی­ داری در سطح 5 درصد برخوردار نبودند که نشان از عدم تاثیر اقلیم بر میزان این شاخص ­ها دارد. در حال حاضر، مینوز صنوبر مخرب­ ترین آفت صنوبرکاری های آذربایجان­ غربی محسوب شده و فعالیت آن روی کلن­ های مختلف صنوبر بسیار قابل ­توجه می­ باشد.

کلیدواژه‌ها