پهنه‌بندی خطر آتش‌سوزی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و GIS همراه با ارزیابی ریسک در جنگل‌های حوزه زاب – سردشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 کارشناس‌ارشد رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استاد گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

4 دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

آتش بخش جدانشدنی بیشتر زیست‌بوم‌‌­ها است که دارای پیامدهای منفی زیست‌محیطی و اجتماعی است. شناسایی عوامل مؤثر در وقوع آتش‌­سوزی و پهنه‌­بندی خطر آتش‌­سوزی در جنگل، یکی از ابزارهای اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل و مقابله با آتش­‌سوزی است. هدف این پژوهش شناسایی عوامل بوم‎‌‌شناختی ‌مؤثر بر توسعه آتش‌­سوزی و ارزیابی ریسک آتش­‌سوزی در جنگل‌های منطقه سردشت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. پس از انجام مطالعات پایه، واحدهای همگن زیست‌محیطی تولید و با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره به چهار طبقه تقسیم شدند. با انجام مطالعات میدانی شرایط بوم‌‎شناختی مناطق دارای سابقه آتش­‌سوزی مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌­ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل سلسله مراتبی صورت پذیرفت و ارزیابی ریسک آتش­‌سوزی به روش خطی انجام شد. در نتیجه‌­گیری کلی پوشش گیاهی و عوامل اقلیمی، مهم‌ترین عوامل بوم‎شناختی مؤثر بر توسعه آتش‌­سوزی در زیست‌بوم‌‌ جنگل بود. همچنین منطقه ازنظر خطر ریسک آتش­‌سوزی متوسط بود که بایستی برای مناطق پرخطر تمهیداتی مانند ایجاد آتش‌بر و برج دیده­بانی ایجاد نمود.

کلیدواژه‌ها